تلفظ صحیح حروف
این درس مهم، در واقع دومین کلید لهجه عربی است . پس کاملاً دقت کنید و با تمرین کافی، در تلفظ حروف ورزیده شوید . با کمی دقت در تلفظ حروف عربی و مقایسه با تلفظ حروف فارسی، مشخص میگردد در بین 28 حرف زبان عربی فقط 10 حرف از آنها، تلفظ شان با زبان فارسی متفاوت است .
این حروف دهگانه عبارتند از :
ث – ح – ذ – ص – ض – ط – ظ – ع – غ – و
18 حرف باقی مانده از حیث تلفظ تفاوتی با تلفظ فارسی شان ندارند . به عبارت مثال حرف «ب» در کلمه «ابراهیم» در هر دو زبان به یک شکل تلفظ می شود .
حرف «ث»
این حرف را باید به اصطلاح « نوک زبانی » ونازک و کم حجم تلفظ کرد ( مانند کودکی که نوک زبانی صحبت می کند)
یعنی در حالی که نوک زبان با دندان های جلو در آرواره بالا تماس دارد، هوا را بیرون می دمیم ( فشار نوک زبان بر دندانها زیاد نباشد )
حرف «ث» بدون این که صدای «سوت» شنیده شود، تلفظ میگردد.
تمرین :
اِسْمَ اثْمَ
یَلْبَسُونَ یَلْبَثُونَ
مَثْواکُمْ فَاثْبُتُوا یَثْرِبَ مِثْلَهُمْ مُثْقَلُونَ مَثْنی ثَلاثَ ثَقُلَتْ لَبِثَ مِنَ الْمَثانی ثامِنُهُمْ فَاَثابَکُمْ ثِیابَهُمْ مَوْثِقا‌ً جاثِیَةً کَثیراً جِثِیّاً حَثیثاً ثُمَّ ثُبُوراً ثُلُثُ لَمَثُوبَةٌ ثَلاثُونَ مَبْثُوثَةٌ اَلثِّقالَ اَلثَّقَلانِ مُنْبَثّاً یااَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ ثُمَّ بَعَثَهُ
حرف «ح»
حرف «حاء» با گرفتگی خاصی در حلق، ایجاد میشود . مانند کسی که بخواهد مثلاً پوست تخمه ای را که در حلق گیر کرده، با فشار هوا خارج کند .
تمرین :
اَهْوی اَحْوی
اُهِلَّ اُحِلَّ
اَحْسِنْ فَاحْکُمْ یُحْیی مَحْیاهُمْ تَحْتِهِمْ اِحْتَرَقَتْ حَرَّمَها حَسِبُوا حسیسَها یُحاسِبْکُمْ تَحاوُرَکُما دَحیها رَحِمَ حِسابُهُمْ تَحِیَّتُهُمْ حیتاهُمْ نُوحیها یَحیقُ حُرِّمَتْ حُلُّوا حُنَفآءُ مُفْلِحُونَ یَحُولُ یُسَبِّحُونَ اَلرَّحْمنِ الرَّحیمِ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ اَوْحی لَها
حرف «ذ»
حرف «ذال» عیناً مانند حرف «ثاء» از تماس نوک زبان و دندانهای بالا و با صدای نازک و « کم حجم » تلفظ می گردد (مهمّ) دقت کنید که فشار نوک زبان بر دندان ها زیاد نباشد .
تمرین :
اَذْهَبَ وَاذْکُرُوا حِذْرَکُمْ اِذْقالَ یُذْهِبْکُمْ عُذْراً ذَکِّرْهُمْ ذَهَبُوا مُذَبْذَبینَ ذآئِقُوا ذلِکُمْ أذاعُوا تُذِلُّ ذِکْریها لِذِی الْقُرْبی اَلَّذینَ مَعاذیرَهُ لِیُذیقَهُمْ تُکَذِّبانِ اَلذُّنُوبِ فَاَذَّنَ مُؤَذِّنٌ وَلا تُبْذِّرْ تَبْذیراً لِیَذَّکَّرُوا
حرف «ص»
حرف «صاد» مانند «س» تلفظ میشود، فقط به همراه آن، صدا پر حجم و درشت میگردد . برای این کار گلو را پر حجم کنید . به اصطلاح عامیانه، باد در گلو بیندازید .
تأکید میشود که هنگام تلفظ «ص» نباید صدای سوت شدید شنیده شود .
تمرین :
عَسی عَصی
عَسَیْتُمْ عَصَیْتُمْ
قَسَمْنا قَصَمْنا
اَصْلَحَ اَصْدَقَ اَصْلاحِها مِصْرَ تُصْعِدُونَ یُصْرَفُ صَلاتی قَصَصَ صَدَقَ مَصائِعَ لَصادِقٌ صالِحینَ صِراطی یَفْصِلُ اَبْصِرْهُمْ نَصیباً مَصیرَکُمْ یُوصیکُمْ صُرِفَتْ صُحُفِ تَخاصُمُ نَصُوحاً تُوصُونَ تَصُومُوا فَصَّلْناهُ فَالصّالِحاتُ نُفَصِّلُ یَخْتَصُّ یَصَّدَّقُوا
حرف «ض»
حرف «ضاد» از تماس کناره دندان های آسیای بالا ( از هر طرف که مقدور باشد ) و با صدای پر حجم و درشت تلفظ میشود .تلفظ «ض» کمی مشکل است . در واقع حرف سرکشی است .
برای تسلط بر آن باید تمرین کنید .
تمرین :
مَغْضُوبِ- ضالّینَ - اَضْعَفُ یَضْرِبْنَ رِضْوانٌ فَضْلُ مُضْغَةَ مُضْعِفُونَ ضَلَّ وَضَعَها ضَرَبَ ضاحِکَةٌ لَضآلُّونَ ضامِرٍ نَضِجَتْ فِی الْاَرْضِ ضِعافاً ضیزی رَضیتُ مُعْرِضینَ ضُرِبَتْ اُغْضُضْ عَرْضُها مَخْضُودٍ رَضُوا یَنْفَضُّوا نَضّاخَتانِ فِضَّةٌ یَحُضُّ یَغُضُّوا یَعُضُّ
حرف «ط»
حرف «طاء» مانند حرف «ت» تلفظ می شود با این تفاوت که صدای آن درشت و پر حجم می باشد
حرف «ط» قوی ترین حرف زبان عرب میباشد .
تمرین :
تابَ طَابَ
قانِتینَ قانِطینَ
اَطْغی تَطْغَوْا فِطْرَةَ خِطْبَةِ مُطْمَئِنّینَ یُطْعِمُونَ فَطَرَ طَفِقَ اِسْتَطَعْتُمْ طآئِفَتانِ اَطاعُونا بَطآئِنُها وَلا تُطِعْ سُطِحَتْ طِفْلاً اَساطیرُ اَطیعُونِ خَطیئاتِکُمْ طُمِسَتْ خُطُواتِ طُغْیاناً طُوبی یَطُوفُ بُطُونِهِمْ تُشْطِطْ تَخُطُّهُ لِلطّاغینَ تَطَّلعُ فَاطَّهَّرُوا عُطِّلَتْ
حرف «ظ»
این حرف دقیقاً مانند حرف «ذ» از تماس نوک زبان و سر دندان های جلو آرواره بالا ایجاد می شود . با این تفاوت که صدا در حرف «ظ» درشت و پر حجم میگردد ( ذال مفخمً )
باید دقت کرد که هوا با فشار زیاد در مخرج دمیده نشود .
تمرین :
مُنْذَرینَ مُنْظَرینَ
مَحْذُوراً مَحْظُوراً
اَظْلَمَ یَظْلِمُونَ یُظْهِرَ حَفِظْناها وَاغْلُظْ مُظْلِمُونَ ظَلَمُوا ظَهَرَ ظَلَّتْ یُظاهِرُوا ظالِمی لَظالِمُونَ ظِلالُها ظِهْرِیّاً مَحْفُوظٍ کَظیمٌ حافِظینَ عَظیمٌ ظُلِمُوا یَظُنُّ ظُلُماتٍ تُوعَظُونَ وَاخْفَظُوا حافِظُونَ یُعَظِّمْ فَظّاً حَظٍّ اِنَّ الظَّنَّ هُمُ الظّالِمُونَ اِلَی الظِّلِّ
حرف «ع»
این حرف از میان حلق و به صورت نرم تلفظ می شود و گویی صدا «کش» می آید ( البته این به معنی افراط در نرمی حرف نیست ) دقت کنید که حرف «ع» پرحجم اداء نشود
تمرین :
اَجَل عَجَل
اَمَلاً عَمَلاً
اَمین عَمین
یَاْلَمُونَ یَعْلَمُونَ
اَعْلی فَاعْلَمْ نِعْمَ اِعْلَمُوا یُعْجِبُکَ یَسْتَعْجِلُونَ مَعَکُمْ عَلَیْهِمْ یَفْعَلُونَ مَعایِشَ عالِیَهُمْ تَعالی عِلْماً فاعِلُونَ اَلْعِزَّةَ مَعیشَََتُهُمْ فَاَعینُونی نُعیدُها عُلَمآءُ عُقْباها عُلِّمْنا تَعُولُوا عُوقِبْتُمْ یَعُودُونَ فَعّالٌ سُعِّرَتْ یَدُعُّ الْیَتیمَ لااَعْبُدُ ما تَعْبُدُونَ
حرف «غ»
حرف «غین» از همان محل تلفظ حرف «خاء» یعنی از ناحیه حلق تلفظ شده، ولی صدای نرم و کشیده و دنباله دار است، و حالت خراش و خشونت حرف «خاء» را ندارد .
صدای «غ» را می توانیم هنگامی که مقداری آب در گلو «غرغره» می کنیم، بشنویم .صدای «غ» باید درشت و پر حجم باشد .
تمرین :
أقْنی اَغْنی
قَدْ غَدْ
نَغْفِرْ یَغْلی اَفْرغْ اُغْشِیَتْ یُغْنیهِمْ فَاسْتَغْفَرَ تَغَشّیها غَیْری غَنِمْتُمْ اَلْغافِرینَ وَالْمَغارِبِ فِی الْغارِ غِلِّ غِسْلینٍ بُغِیَ اَبْغیکُمْ نَبْتَغی فَالْمُغیراتِ غُفْرانَکَ یَنْزَغُ غُلِبَتْ غُدُوُّها یَبْغُونَ لُغُوبٌ سَواءٌ عَلَیْهِم اَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ اَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَنْ یَغْفِرَ اللهُ لَهُمْ
حرف «و»
برای تلفظ «واو»نباید مثل صدای فارسی آن، دندان های بالا با لب پایین مماس گردد، بلکه در اداء این حرف، لب ها به حالت «غنچه» در می آید و صدای «و» از میان دو لب خارج میشود .
باید دقت کرد که حرف واو کم حجم و نازک اداء شود .
تمرین :
بَلَوْناهُمْ اَوْجَفْتُمْ تَوْبَتُهُمْ لاتَوْجَلْ قَوْمی یَوْمِهِمْ وَجَدَها یاوَیْلَنا وَجْهَها وارِدُها وارِدَهُمْ والِدَتی وِزْرَاُخْری شاوِرْهُمْ تُوَسْوِسُ تَاْویُل یُسَوّیکُمْ تَسْتَوی وُفِّیَتْ وُجُوهَکُمْ وُجْدِکُمْ تَلْوُوا داوُودَ وُورِیَ اَوَّلینَ قُوَّتِکُمْ اَوَّبی فَسَوّی لَوّوْا تَزَوَّدُوا